Οχυρό Λίσσε Lisse Fortress

Lisse Fortress Σε ανάμνηση της μάχης των οχυρών και για να τιμηθούν οι νεκροί, έχει ανεγερθεί ένα μικρό μουσείο και έχει ανακαινισθεί το 2002 και είναι ανοιχτό για το κοινό.

Γραμμή Μεταξά

Το Λίσσε κατασκευάστηκε την περίοδο 1936-1940, σε στρατηγική θέση στην οποία προϋπήρχε Οχυρό Ανασχέσεως του Α’ Π.Π. και τμήμα του εντάχθηκε στη νέα οχύρωση. Αποτελείται από δέκα υπόγεια συγκροτήματα και κύρια αποστολή του είχε να αποτρέψει την εχθρική κάθοδο προς την ενδοχώρα. Είναι το μεγαλύτερο οχυρό της «Γραμμής Μεταξά», από τα έξι της περιοχής Μαλιάγκα, Περιθώρι, Παρταλούσκα, Λίσσε Ντάσαβλη, Πυραμιδοειδές και λόγω της στρατηγικής του θέσης και της ισχυρής του οχύρωσης θυμίζει κυριολεκτικά σύγχρονο αεροπλανοφόρο στη «θάλασσα» του οροπεδίου.

Καλά κρυμμένο στα σωθικά ενός γρανιτένιου βράχου υψόμετρο 771 μ. που ξεχωρίζει στο ΝΑ τμήμα του οροπεδίου Κάτω Νευροκοπίου, το δαιδαλώδες συγκρότημα του οχυρού Λίσσε εντυπωσιάζει τον επισκέπτη τόσο για την κατασκευαστική του τεχνοτροπία όσο και για την ιστορία του κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μάχη των Οχυρών

Στη διάρκεια της γερμανικής εισβολής στην Ελλάδα και της Μάχης των Οχυρών 6 -10/4/1941, το Λίσσε δέχτηκε τη λυσσαλέα επίθεση του εχθρού, που αν και οι δυνάμεις του έφτασαν έως τα πρώτα σπίτια του χωριού Οχυρό που βρίσκεται χτισμένο στους πρόποδες του λόφου 731, δεν κατάφεραν να το «αλώσουν», παρά τις σοβαρές απώλειες. Ο συνδυασμός πυρών του Λίσσε και των παρακείμενων οχυρών ναυάγησε τα γερμανικά σχέδια για γρήγορη κάθοδο προς Δράμα και Σέρρες, ενώ το αντιαεροπορικό του συγκροτήματος κατέρριψε βομβαρδιστικό τύπου Dornier, του οποίου το πλήρωμα στη συνέχεια αιχμαλωτίστηκε.

Το Λίσσε, όπως και τα υπόλοιπα οχυρά του Κάτω Νευροκοπίου, παραδόθηκε στους Γερμανούς στις 10/4/1941 και αφού η Θεσσαλονίκη είχε καταληφθεί από τον εχθρό και είχε υπογραφεί Συνθηκολόγηση. Στο λιτό ηρώο του συγκροτήματος αναγράφονται τα ονόματα των 22 πεσόντων αξιωματικών και οπλιτών, που σκοτώθηκαν στη διάρκεια των εχθροπραξιών.

Μουσείο ΛΙΣΣΕ Lisse Fortress

Το οχυρό Λίσσε αποτελείται από τέσσερα μεγάλα και έξι μικρότερα στεγανά συγκροτήματα, που εκτείνονται στο εσωτερικό του γρανιτένου λόφου και είναι αθέατα από την επιφάνεια. Περιλαμβάνουν θαλάμους αξιωματικών και οπλιτών, γραφεία διοίκησης, μαγειρεία, αποθήκες πυρομαχικών κ.λπ που επικοινωνούν μεταξύ τους με στενούς διαδρόμους και καταλήγουν σε πολυβολεία, πυροβολεία, ολμοβολεία, παρατηρητήρια, και άλλα επίγεια αμυντικά έργα. Το συνολικό μήκος των υπόγειων συγκροτημάτων, που επικοινωνούσαν μεταξύ τους με ορύγματα, σκαλισμένα στον βράχο, αγγίζει τα 1.700 μ.

Κάτω Νευροκόπι Δράμας

Το οχυρό ονομάστηκε Λίσσε από την παλιά ονομασία του παρακείμενου χωριού, το οποίο έλαβε την ονομασία Οχυρό. Σε ανάμνηση αυτής της μάχης και για να τιμηθούν οι νεκροί, έχει ανεγερθεί ένα μικρό μουσείο και έχει ανακαινισθεί το 2002 και είναι ανοιχτό για το κοινό

Το Οχυρό αρχικά διέθετε πολυβολεία, εγκαταστάσεις για διαμονή και αποθήκευση, δεξαμενές νερού, ηλεκτρογεννήτριες, οπλισμό και θέσεις για στρατιωτικά οχήματα. Το ανθρώπινο δυναμικό του Οχυρού Λίσσε αποτελούνταν από 12 αξιωματικούς και 457 οπλίτες. Λόγω της απαραίτητης μυστικότητας και της ανάγκης για καμουφλάζ, οι εγκαταστάσεις του Οχυρού είναι δυσδιάκριτες και η πρόσβαση σε πολλές από τις εισόδους του είναι αρκετά δύσκολη.

Κύριος σκοπός της κατασκευής της οχυρωματικής αυτής γραμμής ήταν απλά η συνεχής άμυνα και η απόκρουση μιας αιφνίδιας εχθρικής προσβολής με παράλληλη εξασφάλιση προκάλυψης τμημάτων στρατού εκστρατείας.

Ξεχωριστή θέση ανάμεσα στα εκθέματα του Μουσείου κατέχουν τα παράσημα – μετάλλια που απονεμήθηκαν σε Αξιωματικούς που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη μάχη του Οχυρού, καθώς και οι στολές αυτών.

Στο κέντρο του Μουσείου βρίσκεται μακέτα του γεωγραφικού χώρου διεξαγωγής της μάχης, όπου ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει οπτικοακουστικά τη διεξαγωγή της.

Επιπλέον του Μουσείου και των στοών του Οχυρού, έχει ανεγερθεί στο χώρο έξω από το οχυρωματικό συγκρότημα μνημείο πεσόντων της ομώνυμης μάχης και ογκώδες ομοίωμα μαχητού των Οχυρών.