ΩΡΙΩΝΑΣ ORION

Ο αστερισμός του Ωρίωνα ORION θεωρείται ένας από τους περισσότερο εκτεταμένους αστερισμούς, εκτεινόμενος εκατέρωθεν του ουράνιου ισημερινού. Βρίσκεται Νότια του αστερισμού του Ταύρου και των Διδύμων, προς Βορά του Λαγού έχοντας Ανατολικά τον Μονόκερο και Δυτικά τον Ηριδανό. Είναι αμφιφανής στην Ελλάδα.

Ο ΑΡΧΟΝΤΑΣ ΩΡΙΩΝΑΣ ΚΙ Ο ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ

Ευχαριστούμε τον Δημόκριτο Τσουκάπα για το πολύ όμορφο άρθρο.

Ο Φλεβάρης κι αν φλεβήσει …. Όσο κι αν λαχταρά ο θυμόσοφος λαός μας να θέλει να «μυρίσει καλοκαίρι» μέσα στην καρδιά του καταχείμωνου, δεν παύει ο Φλεβάρης να αποτελεί έναν από τους πιο κρύους μήνες του χειμώνα. Αυτό όμως δεν εμποδίζει κάποιον ν’απολαύσει το μεγαλείο μιας έναστρης παγωμένης νύχτας, όταν βέβαια ο καιρός το επιτρέπει. Δεν ξέρω πόσοι από σας βρεθήκατε σε μέρος με ελάχιστα φώτα, κάτω απ’τον ανέφελο Φλεβαριάτικο ουρανό, με τα χιλιάδες αστέρια να λαμπιρίζουν πάνω στο κεφάλι σας.

Πιστέψτε με, δεν θα’ναι μόνο το κρύο που θα σας κόψει την ανάσα, παρά κι η ατσαλένια λάμψη των αστερισμών που μεσουρανούν αυτήν την εποχή. Κυρίαρχος πάντων στον χειμωνιάτικο ουρανό, ο αστραφτερός αστερισμός του Ωρίωνα. Ο φοβερός κυνηγός που συνόδευε την Άρτεμη στα κυνήγια της και που κάποτε παινεύτηκε πως δεν υπήρχε ζώο πάνω στη Γη που θα μπορούσε να ξεφύγει απ’τα βέλη του… Ο Απόλλων όμως, που ζήλεψε μήπως κι η αδελφή του ενδώσει στη ρώμη και στην ομορφιά του συντρόφου της, έστειλε έναν τεράστιο Σκορπιό να τον θανατώσει κεντώντας τον με το φαρμακερό κεντρί του.

Θρυλικός Ωρίωνας Orion

Μέρες και μέρες μονομαχούσαν ο Ωρίωνας με τον αποκρουστικό Σκορπιό χωρίς να μπορεί να εξοντώσει ο ένας τον άλλον. Τιτάνια η μάχη τους. Μα ούτε ο Σκορπιός μπορούσε να θανατωθεί απ’το ξίφος του Ωρίωνα, ούτε κι ο Ωρίων πέθαινε από το κεντρί του Σκορπιού. Κι ο Δίας για να γλιτώσει τους ανθρώπους απ’την ατέλευτη μάχη τους, τους ανέβασαν ψηλά στον ουρανό και τους έκανε αστερισμούς. Μόνο που τους τοποθέτησε σε απόμακρα σημεία τον έναν απ’τον άλλον, έτσι που θα’ταν αδύνατο πλέον να συναντηθούν και να ξαναπιαστούν στα χέρια. Έτσι ο Σκορπιός μεσουρανεί τους μήνες του καλοκαιριού, ενώ ο θρυλικός Ωρίωνας, δεσπόζει στον έναστρο ουρανό της χειμωνιάτικης νύχτας.

Αστερισμοί του χειμώνα

Είναι πολύ εύκολο να ξεχωρίσει κανείς τον Ωρίωνα ανάμεσα στους υπόλοιπους αστερισμούς του χειμώνα. Κι αυτό γιατί τα κύρια άστρα του είναι από τα λαμπρότερα ολόκληρου του ουράνιου θόλου. Άστρα ολοκαίνουρια κι άλλα πιο γέρικα, όπως ο Μπεντελγκέζης, ένας ερυθρός υπεργίγαντας, 650 φορές μεγαλύτερος από τον Ήλιο μας, αφού λάμπει δεκάδες χιλιάδες φορές περισσότερο απ’ότι το άστρο που μας φωτίζει. Ο Μπετελγκέζης βρίσκεται στο τέλος της ζωής του, καθώς έχει καταναλώσει όλα τα καύσιμα στον πυρήνα της καρδιάς του και τώρα αναγκάζεται να καίει τις στάχτες του με αποτέλεσμα να διογκωθεί και να κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή να τιναχτεί στον αέρα μεταμορφώνοντας το γέρικο σκαρί του σε ένα φαντασμαγορικό Σούπερ Νόβα! Orion

Νεφέλωμα του Ωρίωνα

Στο άλλο άκρο, στα γόνατα του Θρυλικού κυνηγού, λάμπει ένας άλλος υπεργίγαντας, που μαζί με δυο μικρότερους συνοδούς, αποτελεί ένα τριπλό αστρικό σύστημα. Είναι ο Ρίγκελ, ένα γαλαζοπό άστρο, πολλές φορές κι αυτό μεγαλύτερο από τον Ήλιο μας, που καίει με τρομερή ταχύτητα τα καύσιμα στην καρδιά του. Τέτοια τεράστια γαλάζια αστέρια υπάρχουν πάρα πολλά στο Σύμπαν κι έχουν πολύ μικρή διάρκεια ζωής, ενώ είναι δεκάδες φορές θερμότερα από τον Ήλιο μας. Orion Constellation

Στο κέντρο του Ωρίωνα είναι πολύ εύκολο να εντοπίσουμε την ζώνη του ατρόμητου κυνηγού που αποτελείται από τρία λαμπρά άστρα σε μια ευθεία γραμμή και τα ονόματά τους είναι Αλνιτάκ, Αλνιλάμ και Μιντάκα. Και λίγο πιο κάτω, θα συναντήσουμε το κοφτερό σπαθί του ήρωα που αν το παρατηρήσουμε μ’ένα μικρό ζευγάρι κιάλια, θα μείνουμε έκθαμβοι, καθώς θα ξεδιπλωθεί μπροστά μας το καταπληκτικό Νεφέλωμα του Ωρίωνα! Orion Nebula

«Βρεφοκομείο άστρων» αποκαλούν το Νεφέλωμα αυτό οι αστρονόμοι. Και δεν έχουν άδικο, αφού μέσα στην διάσπαρτη κοσμική ύλη του, γεννιούνται συνεχώς καινούρια άστρα. Τα νιογέννητα αυτά αστέρια φεγγοβολούν τόσο δυνατά, που ιονίζουν και βάφουν το γύρω αστρικό νέφος με πανέμορφα χρώματα.

Τρία λαμπρά άστρα σε μια ευθεία γραμμή

Κάτω κι αριστερά από τον μέγα Κυνηγό Ωρίωνα Orion Hunter, ακολουθεί σε κάθε του βήμα, ο πιστός του σκύλος. Είναι ο αστερισμός του Μεγάλου Κυνός που στο κέντρο του κυριαρχεί ο γνωστός μας Σείριος, το λαμπρότερο απ’όλα τα αστέρια πάνω στον ουράνιο θόλο. Ο Σείριος είναι στην πραγματικότητα ένα διπλό αστρικό σύστημα που αποτελείται από έναν πολύ λαμπρό αστέρα ενώ τον ακολουθεί ένας κατά πολύ μικρότερος συνοδός. Το σύστημα αυτό βρίσκεται μόλις 8,6 έτη φωτός μακριά μας και είναι από τα πιο κοντινά στον ‘Ηλιο μας αστέρια. Βέβαια, αν επιχειρούσαμε ποτέ να ταξιδέψουμε στον Σείριο με τα μέσα που διαθέτουμε σήμερα, θα χρειαζόταν να ταξιδεύουμε για πάνω από 130.000 χρόνια!.

Αν στρέψουμε το βλέμμα μας λίγο αριστερότερα, θα πέσουμε πάνω στον αστερισμό του Μικρού Κυνός που το κύριο άστρο του ονομάζεται Προκύων. Ο Προκύων είναι κι’αυτός ένα λαμπρό άστρο, που μαζί με τον Σείριο του Μεγάλου Κυνός και τον Μπεντελγκέζη του Ωρίωνα, σχηματίζουν το λεγόμενο «Χειμερινό Τρίγωνο», χαρακτηριστικό της χειμωνιάτικης νύχτας. Ένα αντίστοιχο τρίγωνο φωτεινών αστεριών που αποτελείται από τον Βέγα της Λύρας, τον Ντένεπ του Κύκνου και τον Αλτάιρ του Αετού, χαρακτηρίζει την έναστρη νύχτα του καλοκαιριού γι’αυτό και το ονομάζουμε «Καλοκαιρινό Τρίγωνο».

Πάνω αριστερά από τον Ωρίωνα, θα συναντήσουμε τον περίφημο αστερισμό του Ταύρου. Ο αστερισμός αυτός παριστάνει το κεφάλι του ενός Ταύρου, καθώς το σώμα του είναι βυθισμένο μέσα στο νερό της θάλασσας. Orion

Μεταμορφωμένος ο Δίας σε ολόλευκο ταύρο, κατόρθωσε και ξελόγιασε τη μικρή Ευρώπη και την έσυρε από την μακρινή Φοινίκη, στις ξανθιές ακρογιαλιές της Κρήτης. Και για να τιμήσει ο μέγιστος των θεών το υπέροχο αυτό ζώο, το ανέβασε στον ουρανό και το μεταμόρφωσε σε αστερισμό.

Δύο πανέμορφα ανοιχτά αστρικά σμήνη μπορούμε να θαυμάσουμε πλάι στην μορφή του αστερισμού του Ταύρου. Είναι οι Υάδες και οι Πλειάδες (η γνωστή μας Πούλια). Ένα κατακόκκινο άστρο πάνω στις Υάδες, ο Αλντερμπαράν («Λαμπαδίας» στην Ελληνική ονομασία του), παριστάνει το μάτι του ταύρου. Είναι κι αυτός ένας Ερυθρός Γίγαντας που λάμπει χιλιάδες φορές περισσότερο απ’τον Ήλιο μας καθώς φτάνει στο τέλος της ζωής του. Orion

Οι Πλειάδες, οι επτά κόρες του Άτλαντα, του Γίγνατα που ο Δίας υποχρέωσε να κουβαλά στις πλάτες του για πάντα τον Ουρανό. Τα ονόματά τους: Μερόπη, Στερόπη, Μαία, Ηλέκτρα, Ταϋγέτη, Αλκυόνη, Πλειόνη και Κελαινώ. Περισσότερες απ’αυτές υπήρξαν ερωμένες του Δία, όπως η Μαία που γέννησε μαζί της τον θεό Ερμή.

Είναι υπέροχο να βλέπεις τις κρύες νύχτες του χειμώνα την Πούλια να μεσουρανεί πάνω στον δυτικό ορίζοντα. Πολύ κοντά η μία με την άλλη, σφιχταγκαλιασμένες οι έξι Πλειάδες, ψάχνουν απεγνωσμένα την έβδομη αδελφή τους που στις μέρες μας δεν φαίνεται με γυμνό μάτι. Αντίθετα όμως, με ένα ταπεινό ζευγάρι κιάλια, θα ξεδιπλωθεί μπροστά μας ολόκληρο το Σμήνος των Πλειάδων που περιλαμβάνει, όχι μόνο την έβδομη, αλλά και δεκάδες ακόμη κριμένες στο γυμνό μάτι, αδελφές τους!

Είναι αμέτρητες οι ομορφιές που κρύβει η ξάστερη νύχτα του Φλεβάρη. Κι αν το κρύο δεν ήταν τόσο τσουχτερό, πολλοί ποιητές θα’μεναν ξάγρυπνοι όσο να υμνήσουν τα θαυμάσια φαινόμενα της παγωμένης νύχτας του.

Όμως, σιγά-σιγά, ο χειμώνας μας αποχαιρετά. Ο Ήλιος, μέρα-τη μέρα, όλο και σκαρφαλώνει ψηλότερα στον ορίζοντα. Κι ο παλουκοκαύτης Μάρτης ετοιμάζεται να μας προσφέρει τις δικές του έναστρες ομορφιές σαν πέφτει το σκοτάδι της ανοιξιάτικης νύχτας του.