Betelgeuse Μπετελγκέζ 12.12.2023

Betelgeuse Απόκρυψη του Μπετελγκέζ από Τον αστεροειδή 319 Leona στις12 Δεκεμβρίου 2023 σπάνια ευκαιρία να παρατηρήσουμε μια απόκρυψη του λαμπρού αστέρα στον αστερισμό του Ωρίωνα.

Εξαιρετικά σπάνιο γεγονός

Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σπάνιο γεγονός και οι αστρονόμοι προετοιμάζονται για την παρακολούθηση και καταγραφή του. Η απόκρυψη θα είναι ορατή και με γυμνό μάτι στην κεντρική περιοχή, καθώς αναμένεται μεγάλη πτώση της φωτεινότητας του Μπετελγκέζ, έως και ολική απόκρυψη του στην κεντρική περιοχή, πλάτους λίγων χιλιομέτρων. Η διάρκεια της απόκρυψης μπορεί να φτάσει τα 12 δευτερόλεπτα στην κεντρική περιοχή, ενώ η πτώση της φωτεινότητας εξαρτάται από τον προσανατολισμό του αστεροειδούς, το μέγεθος του και την διάμετρο του Μπετελγκέζ η οποία δεν είναι γνωστή με ακρίβεια. Θα εξαρτηθεί επίσης και από τον τύπο φίλτρου που θα χρησιμοποιηθεί για την καταγραφή της.

Μελέτη του άστρου Betelgeuse

Μετά από πρόσφατες παρατηρήσεις απόκρυψης ενός αστέρα από τον ίδιο αστεροειδή, βρέθηκε ότι το σχήμα του είναι ελλειπτικό με διαστάσεις περίπου 80 επί 55 χιλιόμετρα και περίοδο περιστροφής 2,14 ημέρες. Η ταχύτητα της σκιάς της Leona θα είναι 10,7 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο.

Η παρατήρηση της απόκρυψης του Μπετελγκέζ θα συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην μελέτη του άστρου και ιδιαίτερα στον υπολογισμό της διαμέτρου του ή στον εντοπισμό συνοδών σε κοντινή απόσταση. Στις περιοχές που θα είναι ορατή η απόκρυψη διοργανώνονται εκστρατείες παρατήρησης από ερασιτέχνες και επαγγελματίες αστρονόμους.

Χάρτης του ίχνους της απόκρυψης με σημειωμένες θέσεις παρατηρητών

Ανάμεσα στις κόκκινες γραμμές δηλώνουν στον παρατηρητή κατάλληλη θέση για την παρατήρηση. Η έκλειψη του αστέρα θα είναι ορατή από περιοχές της Γης που περιλαμβάνονται σε μια πολύ λεπτή ζώνη. Η ζώνη αυτή διέρχεται από τη χώρα μας και το θέαμα αναμένεται να είναι ορατό από περιοχές της κεντρικής και βόρειας Ελλάδας.

 Παρατήρηση του φαινόμενου

Η απόκρυψη του Μπετελγκέζ από τον αστεροειδή θα πραγματοποιηθεί τα ξημερώματα της 12ης Δεκεμβρίου, στις 03:17 ώρα Ελλάδος, και υπολογίζεται πως δε θα διαρκέσει περισσότερο από 15 δευτερόλεπτα. Την ώρα εκείνη ο αστερισμός του Ωρίωνα θα βρίσκεται στα νοτιοδυτικά. Μπορείτε να τον εντοπίσετε εύκολα, βρίσκοντας τρία χαρακτηριστικά άστρα που βρίσκονται σε σειρά στον ουρανό, κοντά το ένα στο άλλο, και αποτελούν τη Ζώνη του Ωρίωνα. Λίγο πάνω από τη ζώνη βρίσκεται ο Μπετελγκέζ, ένα ιδιαίτερα λαμπρό, κόκκινο άστρο, σε ύψος 46° 27′ πάνω από τον ορίζοντα. Φροντίστε να εντοπίσετε τον αστερισμό του Ωρίωνα και τον Μπετελγκέζ λίγα λεπτά πριν την αναμενόμενη στιγμή της έκλειψής του, ώστε να ξέρετε πού να κοιτάξετε για να την παρατηρήσετε.

Πολύτιμα συμπεράσματα

Μέσω του γεγονότος της έκλειψης οι αστρονόμοι πρόκειται να εξαγάγουν πολύτιμα συμπεράσματα για τον αστεροειδή 319 Leona, που βρίσκεται στην κύρια ζώνη των αστεροειδών, ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία. Μέχρι στιγμής εκτιμάται πως ο αστεροειδής έχει ελλειψοειδές σχήμα με διαστάσεις 80 επί 55 χιλιόμετρα, όπως συμπέραναν οι αστρονόμοι έπειτα από αποκρύψεις άλλων, αμυδρών αστέρων από αυτόν. Μετά από την Τρίτη, όμως, είναι βέβαιο πως η γνώση μας σχετικά με τον αστεροειδή θα εμπλουτιστεί με πληθώρα νέων δεδομένων.

Η έκλειψη του Μπετελγκέζ από τον αστεροειδή 319 Leona είναι αδιαμφισβήτητα ένα γεγονός μεγάλης σημασίας για την επιστημονική κοινότητα. Πρόκειται, όμως, και για ένα ιδιαίτερο θέαμα, πολύ εντυπωσιακό για τους ανθρώπους που θα βρίσκονται στις περιοχές απ’ όπου θα είναι δυνατή η παρατήρησή του. Είναι, εξάλλου, γνωστό πως ο αστέρας Μπετελγκέζ θα εξαφανιστεί μόνιμα στο μέλλον από τον ουρανό, αφότου πραγματοποιηθεί η έκρηξη supernova που θα σημάνει το τέλος της «ζωής» του. Το γεγονός της απόκρυψής του από τον αστεροειδή το βράδυ της Δευτέρας θα μας δείξει, για λίγα μόλις δευτερόλεπτα, πώς θα φαίνεται ο νυχτερινός ουρανός του χειμώνα χωρίς ένα από τα χαρακτηριστικότερα άστρα του.